Resensi Novel

Irah-irahan Buku                     : Sawise Langite Katon Biru

Panganggit                              : Yunani S. W.

Panerbit                                   : Organisasi Pengarang Sastra Jawa (OPSJ)

Warsa Terbit                            : 2013

Kandelipun Buku                    : 100 kaca

Ing jaman sakmenika, basa jawi kirang dipunminati para pamaos amargi sampun jaman modern utawi globalisasi lan ginakaken basa resmi bahasa Indonesia. Amarga sing duwe basa boten ngrumat lan nguri-uri, luwih remen basa asing utawi internasional. Masarakat jawa lancar ing basane dhewe nanging saiki boten ngenali basa ibu. Ing adicara Talkshow kalawingi wonten Ibu Yunani S. W. dados pambicara lan panganggit buku “Sawise Langite Katon Biru” menapa milih basa jawi amargi wonten ing novel kasebut Ibu Yunani gadhah gegayuhan saged nguri-uri basa jawi lan nglestarekaken budaya jawi kangge jaman sakmenika.

Miturut buku “Sawise Langite Katon Biru” nyariyosaken ing Batu kutha Malang wayah esuk srengenge katon mencorong ing daleme Bu Purwo eyange Retno. Wektu kuwi Retno pikantuk surak saka mbakyune jenenge Endah sing ngabari yen Endah rencana bakal pindhah tugas menyang Surabaya melu Mas Hendratmo ingkang ngasta dhokter kuwi calon bojone Endah. Lan ngabari enggal ngoperasi mripatmu bakal weruh maneh, Retno dadi tambah seneng. Sawijining dina, Endah teka ing daleme Bu Purwo mampir kangen karo adhine Retno sing ditresnani. Dina sebtu esuk daleme Pak Hadi ing Patemon Timur padha tata-tata nyiapake dhaupe Endah karo Hendratmo nanging ana sing isih kurang Retno adhine Endah ora gelem teka ing dhaupe mbakyune Retno. Wektu Hendratmo mbujuk Retno, nang kamar keprungu swara bengok-bengok, Retno nyuwun tulung dikonbenake clanane Retno amarga Retno wuta dadi ora bisa weruh lan atine Hendratmo dadi dheg-dhegan. Wektu kuwi eyang arep lunga menyang gereja banjur mampir ning kancane pensiunan Bu Nandar, Retno lan Hendratmo ditinggal nang omah wong loro padha jagongan ning kebon apel sing dirumat eyang. Dumadakan Retno njupukake apel lan kepleset nang ngisor ditampani Hendratmo ning ngisor lan wong loro padha rerangkulan ning kebon apel. Banjur sadar lan ngeculake rangkule, Retno mlebu kamar karo nangis. Operasi ngganti kornea mripate Retno kelakon kanthi slamet lan lancar.

Nalika iku lawang mbuka kamar mbukak, Endah karo bapak ibune mlebu. Wong tuwane melu bungah banget ndeleng anake padha seneng. Retno lan Hendratmo akeh ketemune lan wong loro padha geguyonan bareng ning omahe Hendratmo dumadakan mripat kang galak mau dadi lilih lan lembut sunare, dhadhane krasa sesek padha rerangkulan bareng. Sawijining dina Endah dipunutus ngeterake ibu mirsani wayang, Retno lan Hendratmo ora gelem dijaki banjur ditinggal wong loro nang omah. Retno lan Hendratmo mlebu kamar padha rerangkulan bareng nanging Endah balik maneh ngo omah dompete klalen digawa. Wektu mlebu omah Endah weruh Retno lan Hendratmo nang kamar wong loro, atine Endah sedhih banget. Banjur Endah ngomong karo Hendratmo wis dislingkuh karo adhine dhewe Retno lan nesu sarta ngancem karo Retno yen ora usah teka ngo omahe mbakyune maneh. Dadekake bingung lan sedhih bali menyang Batu ketemu eyange sadurunge mampir greja ketemu Rama Robertus. Karo Rama Robertus, Retno ngandakake kabeh ngenani Hendratmo lan Endah, Retno uga duwe pepenginan dadi non utawa biarawati amerga dheweke akeh luput lan dosane uga pengin ngabdi marang Tuhan. Wektu eyang ngerti Retno bakal dadi biarawati banjur Bu Purwo mangkat menyang Surabaya ketemu karo Endah lan Bu Hadi. Saka katrangane wong loro Bu Purwo dadi kaget lan akon Endah kanggo mbujuk Retno bali ngo Batu nanging Retno ninggalake surat kanggo mbakyune Endah njaluk ngapura dosane lan Retno mangkat menyang Jogja. Sadurunge kuwi, Retno pamitan karo Hendratmo menyang Jogja lan ngubah jenenge dadi Amelia.

Kaluwihan ing buku menika, panganggit nyariyosaken crita sing gawe kawigatosan marang para pamaos pengin maca tekan sarampunge lan duwe pesan moral budhi pekerti.

Kekirangan ing buku menika, panganggit nyariyosaken crita sing rada fulgar marang pamaos dadekaken mboten ngajari lan ndidik sing bener, crita kasebut kudu nggadahi amanat, nyegah pamaos nirukaken crita ing dhuwur lan saking basa tandha ejaanipun wonten ingkang luput uga kirang ginakaken krama.